نحوه فراوری و کشت چای ماته

یربا ماته نام گیاهی پر خاصیت و خوش‌طعم است که به‌صورت چای، دم شده و مورداستفاده قرار می‌گیرد. اولین‌بار، مردم آمریکای جنوبی بودند که این گیاه مفید را کشف کرده و به‌عنوان یک معجون بی‌نظیر آن را در سبک زندگی خود جای دادند.

مرحله اول: کشت درخت ماته

درخت ماته 5 سال بعد از کاشت آماده برداشت محصول می‌شود. این کار معمولا توسط کشاورزان و به‌صورت دستی انجام می‌شود. کشاورزان برگهای سبز و رسیده ماته را جدا می‌کنند و از چیدن برگهای کال خودداری می‌کنند. این کار باعث می‌شود محصول نهایی خوش طعم تر باشد.

مرحله دوم: خشک کردن

در این مرحله برگ‌های یربا ماته در معرض حرارت بالا و سریع قرار می‌گیرند این کار باعث می‌شود تا برگ‌ها و ساقه‌های نرم و سبز خشک شوند و از اکسید شدن جلوگیری شود. سپس با باد گرم فرآیند خشک کردن ادامه پیدا می‌کند تا مطمئن باشند هیچ رطوبتی در برگ های ماته وجود ندارد.

مرحله سوم: کهنه سازی

برای داشتن طعم بهتر و خوشایندتر و همچنین کاهش تلخی نوشیدنی یرباماته، برگ های خشک شده را مدتی در کانتینر ها استراحت می‌دهند. این زمان می‌تواند بین چند ماه تا حداکثر دو سال ادامه پیدا کند. مدت زمان فرآیند کهنه سازی بسته به جنس برگ ها و نوع خشک کردن آنها متفاوت خواهد بود.

مرحله چهارم: خرد کردن و بسته بندی

این آخرین قدم برای آماده کردن محصول از مزرعه است تا به دست شما برسد! برگ ها و ساقه ها با سایز مورد نظر خرد می‌شوند و پودر یا تکه های خیلی درشت از آن جدا می‌شوند. ترکیب مشخصی از برگ و ساقه گیاه ماته با یکدیگر ترکیب می‌شوند و حالا این محصول آماده برای بسته بندی است.

بله؛ همه فرآیند تولید ماته همین بود! صد در صد طبیعی و بدون هیچگونه مواد افزودنی یا طعم دهنده!

فراوری چای یربا ماته در گذشته به شیوه‌های قدیمی انجام؛ اما طولی نکشید که کشت و فراوری این چای همه‌چیزتمام، گسترش یافت و علاوه بر بومیان کشور آمریکا جنوبی افراد دیگری نیز طرفدار طعم این نوشیدنی دلچسب شدند.

تاریخچه چای ماته

گیاه ماته برای اولین‌بار توسط بومیان جنگل‌های پاراگوئه و همچنین ساکنین برزیل جنوبی کشف شد این گیاه جادویی آن‌چنان خواصی داشت که مدتی بعد میان مردم لقب "هدیه خدایان" را دریافت کرد و بعدها به یکی از اصلی‌ترین خوراک مردم منطقه تبدیل شد. ناگفته نماند که این گیاه خواص درمانی نیز داشت به‌طوری‌که بومیان اعتقاد داشتند که یربا ماته عاملی تأثیرگذار برای بهبود انرژی حفظ حیات و شفای بیماران است.

از آنجایی که این گیاه به‌نوعی کافئین‌دار محسوب می‌شود گاوچران‌های آرژانتین از آن به‌عنوان بالارفتن سطح انرژی خود در طی مدت‌زمان گاوچرانی استفاده می‌کردند. گیاه یربا ماته مانند یک راز میان مردم بومی محفوظ شده بود تا اینکه با شروع استعمار اسپانیا، فواید و خواص بی‌نظیر این گیاه توسط آنها کشف شد و یربا ماته به یک نوشیدنی قابل‌دسترس برای سایرین تبدیل شد.

چای یربا ماته چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر هم بدان اشاره کردیم گیاه ماته حاصل درختان بومی آمریکای جنوبی است و جز نوشیدنی‌های کافئین‌دار به‌حساب می‌آید، به طوری که این روزها در برخی مناطق به‌عنوان یک شات ترکیبی همراه با قهوه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در گذشته برگ‌های چیده شده از درخت روی آتش خشک می‌شدند و سپس مقداری از برگ خشک شده به همراه آب دم و آماده می‌شد.

ناگفته نماند که این چای خوش‌طعم هنوز هم پای ثابت جشن‌های سنتی بومیان آمریکای جنوبی به شمار می رود. اگرچه استفاده از این چای در کشورهای دیگری همچون اروگوئه و آرژانتین نیز رایج است، به‌طوری‌که نوشیدن ماته آرژانتینی یک رسم ملی در این کشور به‌حساب می‌آید.

رشد و کشت چای ماته

درخت ماته درختی همیشه‌سبز است که میوه‌هایی به رنگ ارغوانی دارد. برگ و ساقه این گیاه به‌عنوان ماته دم‌کردنی مورداستفاده قرار می‌گیرد برای تهیه و فراوری این برگ‌ها و ساقه‌های جادویی آن معمولاً از نیروی انسانی کمک گرفته شده و سپس تمامی محصولات چیده شده در یک محیط به‌خصوص خشک و قابل‌استفاده می‌شوند.

البته فراوری یربا ماته در حجم انبوه، نیازمند تجهیزات پیشرفته‌تری است که در کارخانه‌ها و کارگاه‌های مربوطه به کار گرفته می‌شود. گفته شده بهترین نوع یربا ماته متعلق به درختانی است که در سایه جنگل‌های بارانی رشد می‌کند.

در حقیقت نبود نور مستقیم خورشید از محصول حاصل نوشیدنی با طعم رویایی خلق می‌کند که بسیاری شیفته آن هستند. بزرگترین تولیدکننده یربا ماته کشور برزیل است، البته ماته فرآوری شده در آرژانتین و اروگوئه نیز شهرت و کیفیت خودش را دارد.

یک چای ماته خوش‌طعم چگونه دم می‌شود؟

در گذشته برای دم کردن چای ماته از کدو استفاده می‌شد! بله درست متوجه شدید کدوهای نارنجی‌رنگ زیبایی که توخالی و خشک شده بودند و برای دم‌کردن یک چای ماته خوش‌رنگ و لعاب مورداستفاده قرار می‌گرفتند. البته لازم به ذکر است که این روزها تنها شکل این وسایل حفظ شده؛ بدین معنی که به کمک فلزات، چوب یا سرامیک ابزاری به شکل کدو ساخته می‌شود، سپس برای دم‌کردن ماته، برگ خشک شده را به‌صورت سالم یا آسیاب شده در کدوها ریخته شده و رفته‌رفته به آن آب سرد اضافه می‌شود تا جایی که‌برگ‌ها آب را در خود جذب کنند.

در نهایت آب در حال جوش را داخل کدو سرازیر کرده و آن را دم می‌گذارند. جالب است بدانید که بومیان مناطق آمریکای جنوبی برزیل و … چیزی تحت عنوان فنجان ماته ندارند! بلکه این چای را به کمک بومبیلا (نی‌هایی به جنس مس، نقره یا فولاد ضد زنگ) می‌نوشند.

البته همان‌طور که گفتیم این شیوه استفاده مربوط به مردمان بومی است؛ بدین معنی که کارخانه‌هایی که گیاه ماته را آماده استفاده می‌کنند، تمامی مسئولیت‌های خشک‌کردن، رست‌کردن و بسته‌بندی کردن آن را نیز بر عهده دارند و محصولات نهایی این کارخانه‌ها در نهایت مانند چای‌های معمولی و سایر دمنوش‌های گیاهی داخل قوری یا قهوه‌ساز قابل دم و استفاده‌کردن هستند.

انواع چای ماته و تفاوت‌های آنها با یکدیگر

برخلاف انتظار گفته می‌شود گیاه ماته دارای انواع مختلفی نیست! آنچه باعث می‌شود که پس از نوشیدن ماته در مکان‌های مختلف احساس تفاوت به شما دست بدهد دلایلی جدا از بحث انواع این چای است. مکان کشت درخت، کشور تولیدکننده، آب‌وهوا، شیوه دم‌کردن و حتی زمان برداشت گیاه ماته می‌تواند در طعم نهایی تفاوت ایجاد کند.

اما به‌طورکلی اگر قرار باشد تصوری از طعم این چای مفید و بی‌نظیر در ذهن شما ایجاد کنیم باید به بوی خاک باران‌خورده اشاره داشته باشیم! اگرچه این روزها شیوه‌های نوین در فراوری چای یربا ماته با افزودن ترکیبات طعم‌دار، سعی در تولید محصولاتی با تنوع بیشتر دارد؛ اما برای کسانی که طعم واقعی و به‌خصوص این گیاه نشاط‌آور را می‌پسندند همان نمونه‌های قدیمی و بدون اسانس و طعم‌دهنده بهتر و مناسب‌تر هستند.